Yeni Meyve Bahçesi Tesisinde Fidan Gübrelemesi
Yeni meyve bahçesi tesis ederken genellikle toprak analizi yapılmaksızın fidan
dikimleri yapılmaktadır. Bu nedenle fidanlar verim çağına geldiği zaman meyve
ağaçlarında çeşitli besin elementi bozuklukları görülmektedir. Meyve bahçesi tesis
edilecek arazide, o meyve fidanının kazık kök derinliğine kadar olan toprak
tabakasının incelenmesi ve analizinin yapılması çok önemlidir.
Fidan dikimi yapılmadan önce, toprağın aşağıda verilen bazı özelliklerini dikkate
almak gerekir:
Toprak kireci ve toprak pH değeri
Toprak bünyesi
Toprak tuzluluğu
Toprak organik maddesi
Toprağın yarayışlı bitki besin maddeleri miktarı
Toprağın % kireç (CaCO3) miktarı bazı meyve ağaçlarında ve asmanın hangi anaç
üzerine asılı olması gerektiği konusunda bilgi verir. Toprağın % kireç miktarına
uygun anaç seçilmemesi durumunda fidanların gelişmesi tam olmaz ve verim çağına
geldiğinde verim azlığı ve meyve kalitesinde bozukluk görülür.
Toprağın kireç miktarı toprak pH değeri üzerinde en etkili faktördür. Çok kireçli
toprakların pH değerleri genellikle yüksek (alkali), az kireçli topraklar ise genellikle
nötr pH değerine sahiptir. Kireçsiz topraklarda ise pH değeri genellikle hafif asit ve
asit şartlarda olur. Toprağın pH değeri, özellikle fosforlu gübrelerin ve birçok mikro
elementin yarayışlılığı ve bitki tarafından alınması üzerine etki eder.
Yeni bahçe tesisinde fidanların tam verime geldiği çağda, kök derinliğindeki toprak
tabakasının, fidanların kök gelişmesini teşvik eden fosfor ve çinko bakımından zengin
olması gerekir. Fosforun toprak derinliğine doğru hareket kabiliyetinin az ve yavaş
olması nedeniyle, fidan dikimi yapılmadan önce fidanların sonraki yıllardaki
ihtiyacını karşılamak üzere tesis (depo) gübrelemesi olarak fosforlu ve potasyumlu
gübre verilmesi gereklidir. Uygulanacak fosforlu gübre miktarı, toprağın % kireç
miktarına göre belirlenmelidir:
m2 alan içindir. Bant alanı ne kadar ise, o miktara yetecek kadar fosforlu gübre
kullanılmalıdır.
Meyveciliği modern şekilde yapan ülkelerde yukarıda belirtildiği şekilde tesis
gübrelemesi yapılırken, ülkemizde çok az üretici tarafından dikim çukurlarına organik
ve mineral gübre verilmektedir. Üreticilerin büyük çoğunluğu fidan dikimi
yapıldıktan sonra gübre vermeye başlamaktadır.
Fidan dikim çukurlarına gübre uygulaması aşağıda gösterildiği şekilde yapılmalıdır.
Dikimi yapılacak fidana uygun dikim çukuru açılırken, dikim çukurunun üst
kısmından çıkan toprak bir yana, alt kısımdan çıkan toprak diğer yana konulmalıdır.
Fidan dikimi yapılmadan önce toprağın özelliğine göre (analiz sonucuna göre)
çukurun üst kısmından çıkan toprağa, toprağın 1/3’ü kadar iyi yanmış hayvan gübresi